Ponzi Şeması Nedir? ve Bernie Madoff Kimdir?
Ponzi scheme, adını Charles Ponzi'den alan bir yatırım dolandırıcılığı olarak bilinir. Bu tür bir dolandırıcılık, yatırımcıların paralarını toplamak için yapılan yanlışlıklarla ilgili bir yatırım gibi gösterilerek yapılır. Ancak aslında, yeni yatırımcıların paraları eski yatırımcıların ödemelerini yapmak için kullanılır. Bu nedenle, Ponzi scheme sürekli yeni yatırımcıların paralarını toplamaya ihtiyaç duyar.
Ponzi scheme, genellikle getiri vaat eden yüksek riskli yatırımlar olarak sunulur. Örneğin, bir yatırımcıya yüksek bir faiz oranı vaat edilerek paralarının birkaç ay içinde iki katına çıkacağı vaat edilebilir. Ancak aslında, bu tür yatırımlar genelde gerçekte değer taşımaz ve yatırımcıların paralarını geri almaları mümkün olmayabilir.
Ponzi scheme'leri tanımak için, aşağıdaki ipuçlarını dikkate alın:
Vaat edilen getiri çok yüksektir. Gerçekte, yüksek getiri vaat eden yatırımlar genellikle yüksek risk taşır ve gerçekleşme olasılığı düşüktür.
Detaylı bir yatırım planı sunulmaz. Ponzi scheme'leri sıklıkla, yatırımcıların paralarının nasıl değerlendirileceği hakkında net bir bilgi vermez.
Ödemeler sürekli yapılır. Ponzi scheme'leri, yeni yatırımcıların paralarını toplamak için eski yatırımcıların ödemelerini yapar. Bu nedenle, ödemeler genellikle düzenli olarak yapılır ve yatırımcılar memnun görünür.
Yöneticiler gizemlidir. Ponzi scheme'lerin yöneticileri genellikle gerçek kimliklerini gizler ve iletişimde bulunmak istendiğinde genelde ulaşılmaz olurlar.
Genel çerçevede her şablonda olduğu gibi bir zincir var. Bu zincir ne kadar sağlam olursa sistem o kadar uzun süre gidip parasal hacim büyüyecekti. Büyük hacim ile sırra kadem basacaklardı. Buna benzer bir hikayade 2008 yılında Amerika’da yaşandı.
Bernard Madoff, finans dünyasında tanınan bir figürdü ve Ponzi şemasını kullanarak, yatırımcıların milyarlarca dolarını dolandırdı, çok sayıda medya kapsamı ve hukuki işlemlerin konusu oldu.
Bernard Madoff, Bernard L. Madoff Investment Securities LLC adlı bir menkul kıymetler şirketi işletiyordu ve müşterilerine hisse senetlerinde yatırımlar yaparak yüksek getiriler sağlayacağını iddia ediyordu. Ancak Madoff aslında bir Ponzi şeması işletiyordu, yeni yatırımcıların para ile daha önceki yatırımcılara ödeme yaparak kendini ve ailesini zenginleştiriyordu.
Madoff'un dolandırıcılığı 2008 yılında ortaya çıktı ve birçok dolandırıcılık ve diğer suçlarla suçlanarak tutuklandı. Mart 2009'da, on dokuz federal suçtan on birini itiraf etti ve tarihin en büyük Ponzi şemasını işlettiğini kabul etti. Madoff, 150 yıl hapis cezasına çarptırıldı ve şemasının kurbanlarına 170 milyar dolar tazminat ödeme emri aldı.
Tutuklanmasından bu yana, Madoff'un Ponzi şeması, yetkililer ve kurbanların mülkiyetleri geri almaya ve diğerlerinin şemada oynadıkları rollerle ilgili sorumlu tutulmaya çalıştıkları sayısız soruşturma ve hukuki işlemlerin konusu olmuştur. Madoff davası aynı zamanda finansal düzenleme ve uyumluluğa dikkat çekmiş ve yatırım yaparken dikkatli olmanın önemini vurgulamıştır.
